ไปที่หน้าเวบนานาไบโอ

ระบบย่อยอาหาร (Digestive system)

 

   1. การกินการย่อยอาหารของสิ่งมีชีวิต

   2. การกินการย่อยอาหารของสัตว์

   3. การย่อยอาหารของมนุษย์

             การย่อยอาหารในปาก

             การกลืนและหลอดอาหาร

             กระเพาะอาหาร

             ลำไส้เล็ก

             การดูดซึม

             ลำไส้ใหญ่กับการขับถ่าย  

   4. ชุดกิจกรรม ระบบการย่อยอาหาร

  

      กดเลือกหัวข้อที่จะศึกษา

 

 

การย่อยอาหารในปาก

     เมื่อรับประทานอาหาร ส่วนแรกของทางเดินอาหาร คือ ปาก ภายในช่องปาก มีฟันทำหน้าที่บดเคี้ยว อาหารให้มีขนาดเล็กลง ลิ้นจะช่วยคลุกเคล้าอาหารกับน้ำลาย อาหารที่ผ่านการคลุกเคล้ากับน้ำลายแล้ว ทำให้สะดวกต่อการกลืน ในน้ำลายมีเอนไซม์อะไมเลส ที่ช่วยย่อยอาหารพวกคาร์โบไฮเดรต

     น้ำลาย (saliva)

     น้ำลายผลิตจาก ต่อมน้ำลาย (Salivary gland) ประกอบด้วยน้ำ 99.5 เปอร์เซ็นต์ pH อยู่ระหว่าง 6.2-7.4 มีส่วนประกอบที่เป็นเมือก

     หน้าที่ของน้ำลาย

     ช่วยให้อาหารอ่อน และลื่นทำให้กลืนง่าย  ทำให้ในปากเปียกชุ่มชื้นไม่แห้ง สะดวกต่อการพูด ช่วยให้ปาก และฟันสะอาดช่วยลดการเจริญเติบโตของแบคทีเรียได้บ้าง เป็นตัวแปรสำคัญในเรื่องสมดุลน้ำในร่างกาย เพราะถ้าร่างกายขาดน้ำ น้ำลายจะข้น และทำให้กระหายน้ำ นอกจากนี้ในน้ำลายมีเอนไซม์อะไมเลส  (amylase ) ช่วยย่อยอาหารประเภทคาร์โบไฮเดรต เช่น แป้ง และไกลโคเจน  ได้

     ต่อมน้ำลาย (Salivary gland) ของ คนมี 3 คู่

          ๐ ที่กกหู 1 คู่ เรียก parotid gland
          ๐ ที่ใต้ขากรรไกร 1 คู่ เรียก Submandibular gland
          ๐ ที่ใต้ลิ้น 1 คู่ เรียก Sublingual gland

ภาพ ต่อมน้ำลาย

     การย่อยทางเคมีในปาก

      ในปากมีเอนไซม์ที่ใช้ในการย่อยอาหาร คือ เอนไซม์อะไมเลส (Amylase ) ทำหน้าที่ย่อยอาหารพวกคาร์โบไฮเดรต พวกแป้ง ไกลโคเจน ซึ่งเป็นคาร์โบไฮเดรตโมเลกุลใหญ่ (Polysaccaride) การทำงานของ
อะไมเลส เป็นการทำลายพันธะที่เชื่อมภายในโมเลกุล แบบสุ่ม คือ ตัดกลางสาย หรือปลายสายก็ได้ ทำให้ได้ผลลัพธ์ 2 ลักษณะ

       ๐ การตัดกลางสาย

 

       จากแผนภาพผลของการทำงานของเอนไซม์ อะไมเลสแบบตัดกลางสายจะได้ผลผลิต คือ เด็กซ์ทริน(Dextrin) การทำงานของเอนไซม์เป็นในลักษณะของปฏิกิริยาเคมี สามารถเขียนแสดงเป็นสมการทางเคมีได้

 

     ๐การตัดปลายสาย

    การตัดปลายสายจะทำให้ได้ผลผลิตสองลักษณะดังแผนภาพ

 

 

 

 

 

 

 

 

รวบรวมเรียบเรียงโดย ครูนันทนา สำเภา

เอกสารอ้างอิง

หนังสือเรียนรายวิชาชีววิทยาเพิ่มเติม เล่ม1 ตามหลักสูตรแกนกลางปี 2551

หนังสือรายวิชาเพิ่มเติมวิทยาศาสตร์ ชีววิทยา เล่ม 4 ปรับปรุง พ.ศ. 2560 ตามหลักสูตรแกนกลางปี 2551